Checklist opbaren
Of u de overledene wilt opbaren is uw keuze. Mocht u besluiten de overledene op te baren, dan zijn de volgende zaken belangrijk om te overwegen:

- Afscheidsmogelijkheden tot een laatste bezoek en groet. Dit is belangrijk voor de rouwverwerking.
- Wilt u bezoekuren aangeven voor de opgebaarde?
- Kist of baar. Om het lichaam een rustplaats te geven kunt u kiezen voor bijvoorbeeld een bed, de kist of op een baar.
- Thuis of buitenshuis opbaren of een combinatie van beide mogelijkheden.
Thuis opbaren hoeft niet in het huis van de overledene te zijn, maar kan ook bij een nabestaande. Het wordt vaak al prettig ervaren om afscheid te van een overledene in een vertrouwde omgeving. Dan kunt u afscheid nemen op eigen wijze en bent u niet gebonden aan bezoekuren. Met kamerschermen of gordijnen kan een ruimte worden gecreëerd in een huis, wanneer er geen aparte kamer beschikbaar is. Doordat nabestaanden in de loop van de dagen het lichaam zien veranderen, groeit het besef van de dood. Dat kan een positieve uitwerking hebben op de verwerking.
Tip
Zorg bij het opbaren thuis voor voldoende ventilatie wanneer er kaarsen branden. Voor de koeling is het belangrijk om ramen en deuren zoveel mogelijk gesloten te houden. Doet u dit ook wanneer kaarsen branden, dan kan dit leiden tot vorming van roet in de kleinste kieren.
Opbaren buitenshuis lijkt raadzaam wanneer het emotioneel of anderszins te zwaar is voor de nabestaanden of wanneer bijvoorbeeld veel bezoek wordt verwacht. Een rouwcentrum of uitvaartcentrum lijkt dan de aangewezen plek. Hier is het echter veel moeilijker om een intieme sfeer te creëren voor het laatste moment van samenzijn. Bloemen of andere zaken die de overledene kenmerkte of dierbaar waren kunnen in de ruimte voor opbaren worden geplaatst.
- Bloemen, kaarsen of attributen neerzetten die kenmerkend waren voor de overledene
Door het plaatsen van kaarsen en/of bloemen verdrijft u veelal de kille sfeer in bijvoorbeeld een uitvaartcentrum. Persoonlijke attributen van de overledene kunnen ook bij of in de kist worden gelegd zoals een tekening van een (kleinkind)
Heeft de overledene zwaar letsel opgelopen, dan zijn er technieken om de overledene er toch zo goed mogelijk te laten uitzien. Het is aan de nabestaanden om te beslissen of de laatste aanblik van de overledene, het beeld is dat zij en vrienden en kennissen in hun hoofd willen houden.
Wanneer u als nabestaande bij de laatste verzorging wilt zijn, mag u helpen bij het wassen en kleden van de overledene. Alleen toekijken kan ook. In meerdere culturen is het gebruikelijk dat nabestaanden zelf de laatste verzorging geven.
Of u nu wel of niet bij de laatste verzorging aanwezig bent, besloten zal moeten worden hoe de overledene moet worden aangekleed en hoe deze er moet uitzien inclusief bijvoorbeeld sieraden.
In principe kan de overledene worden opgebaard na het overlijden tot de uitvaartplechtigheid.
Niet iedereen kan vrij nemen voor een begrafenis of crematie of kan er op de dag van de uitvaart bij zijn. Het is dan prettig dat er een andere gelegenheid is om afscheid te nemen en een laatste groet te brengen voorafgaand aan de uitvaartdag. Kiezen voor een mogelijkheid in de avonduren is dan wenselijk.
Veelal is het tot aanvang van de uitvaartplechtigheid mogelijk om de overledene te bezoeken, indien de locatie van de opbaring dit toestaat. Zeker voor mensen die van ver komen, is het prettig om niet alleen de afscheidsplechtigheid mee te kunnen maken, maar ook nog even te kunnen stilstaan bij de overledene.
De opbaring wordt afgesloten met het sluiten van de kist of de wade. Meehelpen met het sluiten kan, maar is een vaak sterk emotionele handeling. Het sluiten zal daarom meestal in kleine kring gebeuren. Indien nabestaanden dit zelf willen doen, gebeurt dit meestal door de directe familie.